10 loại thực phẩm người bệnh đái tháo đường nên tránh

ThS. BS Nguyễn Thu Yên, Chuyên khoa Nội tiết cho biết: Có đến hơn 50% bệnh nhân đái tháo đường có biến chứng, chủ yếu là tim mạch, mắt, thần kinh và thận.

Bệnh nhân đái tháo đường bị biến chứng không chỉ làm gia tăng chi phí y tế mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống, thậm chí tử vong. Vì vậy phải kiểm soát đường trong máu thật tốt, ngăn ngừa biến chứng.

Dưới đây là 10 loại thực phẩm nên tránh để kiểm soát đường huyết nếu bạn bị đái tháo đường, cùng với một số lựa chọn thay thế lành mạnh hơn.

1. Thịt chế biến

Thịt chế biến – chẳng hạn như thịt xông khói, giăm bông, xúc xích hoặc thịt bò khô – chứa nhiều hóa chất độc hại không có trong thịt tươi. Chúng cũng có liên quan đến các bệnh như ung thư và bệnh tim trong nhiều nghiên cứu.

Thay thế thịt chế biến bằng các lựa chọn protein tự nhiên nạc hơn, chẳng hạn như thịt gà, cá ngừ hoặc trứng luộc chín.

Người đái tháo đường nên hạn chế các sản phẩm từ thịt chế biến.

2. Các sản phẩm từ sữa nguyên béo

Các sản phẩm sữa nguyên béo chủ yếu chứa chất béo bão hòa (chất béo "xấu"), làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Đồng thời, vì thực phẩm giàu chất béo tự nhiên chứa nhiều calo hơn nên các sản phẩm từ sữa nguyên kem có thể góp phần làm tăng nguy cơ béo phì.

Người bệnh đái tháo đường nên chọn sữa nào?

Thay thế các sản phẩm sữa đầy đủ chất béo bằng các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không béo và sữa không chứa sữa (ví dụ: hạnh nhân hoặc sữa đậu nành).

Khi chọn các sản phẩm ít chất béo, hãy luôn chú ý đến các thành phần không lành mạnh khác có thể đã được thêm vào để thay thế chất béo, chẳng hạn như đường hoặc chất béo bão hòa.

Các sản phẩm từ sữa nguyên béo không có lợi cho sức khỏe người đái tháo đường

3. Đồ ăn nhẹ đóng gói và đồ nướng đã qua chế biến

Hầu hết các loại bánh ngọt, bánh quy đóng gói đều được làm bằng đường tinh luyện, bột mì tinh chế và chất béo không tốt cho sức khỏe. Các thực phẩm này cũng chứa một số thành phần hóa học, bao gồm chất bảo quản, chất tạo màu và hương liệu. Đồng thời, carbohydrate trong thực phẩm chế biến sẵn thường là carbohydrate "đơn giản" đã được tinh chế, khiến lượng đường trong máu và mức insulin tăng đột biến.

Thay thế đồ ăn nhẹ đóng gói và đồ nướng đã qua chế biến bằng món khai vị và rau, một nắm hạnh nhân...

Đôi khi chúng ta dựa vào sự tiện lợi của thực phẩm chế biến sẵn. Tuy nhiên, khi nói đến việc lựa chọn thực phẩm lành mạnh, tốt nhất bạn nên giảm lượng thức ăn chế biến sẵn và thay thế chúng bằng những thực phẩm thay thế lành mạnh hơn.

Hầu hết các loại bánh ngọt, bánh quy không tốt cho người bệnh đái tháo đường.

4. Carbohydrate "trắng"

Carbohydrate "trắng" trong bánh mì trắng, gạo và mì ống hầu như không có giá trị dinh dưỡng. Chúng cũng có thể gây tăng đột biến lượng đường trong máu và tăng cân, cũng như tăng mức cholesterol lipoprotein mật độ thấp (cholesterol "xấu").

Thay thế carbohydrate trắng bằng carbohydrate ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như gạo lứt, hạt diêm mạch, mì ống và bánh mì nguyên hạt.

Carbohydrate trong bánh mì không có lợi cho người đái tháo đường.

5. Ngũ cốc ăn sáng có đường

Ngũ cốc ăn sáng là một số loại thực phẩm chế biến được tiêu thụ phổ biến nhất có nhiều đường bổ sung. Bắt đầu ngày mới với một loại ngũ cốc ăn sáng nhiều đường sẽ làm tăng lượng đường trong máu và insulin của bạn. Tiêu thụ quá nhiều đường cũng có thể làm tăng nguy cơ béo phì, cũng như bệnh tim và ung thư.

Thay thế ngũ cốc ăn sáng có đường bằng bột yến mạch hoặc ngũ cốc ăn sáng đóng gói có chứa ít hoặc không thêm đường.

Loại ngũ cốc ăn sáng nhiều đường sẽ làm tăng lượng đường trong máu và insulin.

6. Trái cây sấy khô không tốt cho người đái tháo đường

Trái cây sấy khô là một cách ngon miệng để thỏa mãn cơn thèm ăn và sở thích hảo ngọt và chúng thường chứa một lượng chất xơ tốt. Đang tiếc là chúng chứa nhiều đường. Trên thực tế, một hộp nho khô loại nhỏ (43 gam) chứa 25 gam đường; một khẩu phần chà là 50 gam cũng chứa 25 gam đường.

Thay trái cây khô bằng trái cây tươi. Lấy một quả táo hoặc một quả chuối để có một bữa ăn nhẹ nhanh chóng và tốt cho sức khỏe khi di chuyển.

Trái cây sấy khô chứa nhiều chất xơ nhưng lượng đường trong sản phẩm này không tốt cho người đái tháo đường.

7. Khoai tây chiên

Vì khoai tây chiên được chiên ngập trong dầu có chứa chất béo bão hòa không tốt cho sức khỏe nên chúng rất giàu chất béo và calo. Điều này có thể gây ra một số rủi ro sức khỏe nghiêm trọng (ví dụ như bệnh tim và béo phì) nếu bạn ăn khoai tây chiên thường xuyên.

Khoai tây chiên cũng có thể chứa nhiều muối, có thể góp phần làm tăng huyết áp.

Người đái tháo đường không nên ăn khoai tây chiên.

8. Những miếng thịt nhiều chất béo

Các loại thịt có hàm lượng chất béo cao hơn bao gồm thịt bò hoặc sườn heo, sườn non, bít tết mắt sườn và ức bò. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ các loại thịt giàu chất béo - đặc biệt là thịt đỏ - có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư.

Thay thế những miếng thịt có nhiều chất béo hơn bằng những loại thịt nạc hơn, chẳng hạn như ức gà hoặc ức gà tây, thịt thăn hoặc mắt của bít tết tròn, hoặc thăn lợn.

Người đái tháo đường nên tránh ăn thịt nhiều chất béo.

9. Thực phẩm có chất béo chuyển hóa hoặc lượng chất béo bão hòa cao

Không giống như chất béo không bão hòa (giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và giảm mức cholesterol), chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa không có lợi cho sức khỏe con người. Chúng cũng làm tăng cholesterol lipoprotein mật độ thấp (cholesterol "xấu") và giảm cholesterol lipoprotein mật độ cao (cholesterol "tốt").

Các loại thực phẩm phổ biến có chứa chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa bao gồm: bánh ngọt, bánh nướng, bánh rán và bánh quy (đặc biệt là khi chúng có phủ kem); bánh quy giòn và khoai tây chiên; thức ăn nhanh chiên rán; và bánh pizza đông lạnh.

Thay thế thực phẩm có hàm lượng chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa cao bằng thực phẩm chứa nguồn chất béo thực vật tự nhiên (chẳng hạn như quả hạch và hạt, hoặc quả bơ) và thực phẩm có chứa axit béo omega-3 (như cá hồi, cá ngừ hoặc cá thu).

Không ăn những thực phẩm có đường để ổn định đường huyết.

10. Thực phẩm có đường

Mọi người đều thèm đồ ăn có đường vào một lúc nào đó, cho dù đó là sô cô la, bánh ngọt hay kẹo. Tuy nhiên, thực phẩm có nhiều đường bổ sung thường không chứa protein hoặc chất xơ, vì vậy chúng có thể khiến lượng đường trong máu của bạn tăng nhanh và sau đó giảm mạnh. Thực phẩm có đường cũng có liên quan đến việc tăng cân khi ăn thường xuyên.

Thay thế thực phẩm có đường bằng trái cây tươi, sữa chua và quả mọng, hoặc kem tự làm tốt cho sức khỏe.

TS. Phạm Thúy Hường - Phó Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương

Người bệnh đái tháo đường tăng cường sử dụng thức ăn có nhiều vitamin, muối khoáng, yếu tố vi lượng, chất xơ như rau xanh, củ, quả ít ngọt; ăn thức ăn nóng, uống nước ấm; không ăn bánh kẹo, mứt vào lúc đói, thay vào đó nên ăn ngũ cốc nguyên chất, sữa không đường.